Početkom drugog milenijuma u Republici Srpskoj je postala očigledna potreba za formiranjem jedne naučno-obrazovne institucije koja bi se bavila analizom i unapređenjem funkcionisanja političkog sistema, koja bi obrazovala kadrove za rad u javnoj upravi i lokalnoj administraciji, osposobljavla ih za ispitivanje javnog mnjenja i poslove u domenu političkog komuniciranja, bavila se razvojem političke misli te doprinosila jačanju međunarodne i geopolitičke pozicije Republike. Rješenje je pronađeno u pokretanju odsjeka politikologije koji je 2007. godine licenciran kao Studijski program političkih nauka. Zadatak formiranja ovog studijskog programa povjeren je Filozofskom fakultetu Univerziteta u Banjoj Luci koji je uspio da oformi i licencira ovo usmjerenje. To ne bi bilo moguće bez velike pomoći profesora sa Fakulteta političkih nauka Univerziteta u Beogradu, prije svih prof. dr Nenada Kecmanovića, prof. dr Milana Jovanovića, prof. dr Vukašina Pavlovića, prof. dr Čedomira Čupića, prof. dr Ilije Vujačića i drugih.

Već 2007. godine upisana je prva generacija polaznika osnovnih studija političkih nauka. Potreba za školovanjem ovog obrazovnog profila unutar Republike Srpske proizilazila je iz kadrovskog zadovoljavanja naučnih, političkih i ostalih društvenih izazova koji su postavljeni pred politički prostor Republike Srpske i Bosne i Hercegovine. Osim ovoga, postojao je i drugi razlog praktične naravi. On se odnosio na zadržavanje velikog broja studenata u Republici Srpskoj koji su diplome iz ovog usmjerenja ranije sticali izvan RS, uglavnom u Srbiji.

Poslije svega dvije godine rada Studijski program politikologije postaje nukleus objedinjavanja srodnih studijskih usmjerenja, koji zajednički 2009. godine formiraju Fakultet političkih nauka.

Trenutno je na Studijskom programu politikologije zaposleno jedanaest nastavnika i jedan saradnik. Oni pokrivaju cjelokupan fond stručnih predmeta na prvom ciklusu studija, a to u najvećoj mjeri čine i na drugom i trećem ciklusu. Studijski program politikologije jedan je od najbolje kadrovski kompletiranih studijskih programa na Fakultetu političkih nauka, kada je riječ o domaćim nastavnicima i saradnicima.

Osim trenutno zaposlenih nastavnika i saradnika, Studijski program politikologije ima i dva profesora emeritusa. Riječ je o profesoru Nenadu Kecmanoviću, prvom dekanu Fakulteta političkih nauka Univerziteta u Banjoj Luci i jednom od najzaslužnijih akademskih radnika za očuvanje i razvoj političkih nauka u Republici Srpskoj, te o profesoru Emilu Vlajkiju, dugogodišnjem predavaču na brojnim domaćim i stranim univerzitetima, i bivšem potpredsjedniku Republike Srpske.

Osim kadrovskih resursa, Studijski program politikologije ima i sve materijalne pretpostavke za nesmetano odvijanje nastave i njen visok kvalitet. Zbog svega toga ovaj studijski program ima visoke obrazovne ciljeve i kriterijume. Oni su usklađeni sa najboljom svjetskom praksom i standardima osposobljavanja studenata za rad u oblastima politikologije i međunarodnih odnosa. Takođe se kroz koncipiranje studija politikologije vodilo računa o kadrovskim potrebama društva u kojem živimo, kao i o profesionalnim potrebama pojedinaca u njemu koji se odlučuju za ovaj izlazni profil.

Studenti se već u okviru prvog ciklusa studija pripremaju za aktivno učešće u društvu kroz praksu u aparatu državne uprave, prosvjete, naučnih instituta, oblasti političkog komuniciranja, marketinga, partijskog i izbornog inženjeringa itd. Osim toga, studenti na studiju razvijaju kritičku svijest, analitičko mišljenje i naučnu interdisciplinarnost. Ovako postavljen okvir učenja osposobljava studente za praktičnu primjenu znanja i vlastiti profesionalni napredak.

Studijski program političkih nauka licenciran je 2007. godine na Filozofskom fakultetu Univerziteta u Banjoj Luci kao trogodišnji program. Po njegovom završetku studenti su ostvarivali 180 ECTS bodova. Tadašnji program obuhvatao je četrdeset šest predmeta raspoređenih u šest semestara (sa po tri strana jezika, koji su se izvodili u svih šest semestara). Izdvajanjem studijskih programa političkih nauka, novinarstva i komunikologije, socijalnog rada i sociologije iz Filozofskog fakulteta, formiran je Fakultet političkih nauka. Taj je proces završen 2009. godine. Rukovodstvo novoosnovanog fakulteta uvidjelo je da tržište rada ne prepoznaje i ne vrednuje adekvatno trogodišnje diplome visoke stručne spreme. U takvim okolnostima dipomirani politikolozi sa ostvarenih 180 ECTS bodova stavljani su u lošiji položaj na tržištu rada. Iz tog razloga izvršeno je relicenciranje postojećeg studijskog programa, kome je dodata i četvrta godina studija.

Ovaj studijski program dobio je kolokvijalni naziv Prelazni studijski program političkih nauka iz razloga što su po njemu studije završile samo tri generacije studenata upisivane 2007, 2008. i 2009. godine. ”Prelazni” program imao je ukupno šezdeset predmeta, raspoređenih u osam semestara. Svi postojeći studenti Studijskog programa političkih nauka dobili su aneks ugovora o studiranju po kojem im je omogućeno da, ukoliko to žele, završe četvrtu godinu studija prema novolicenciranim izmjenama. Oni studenti koji nisu prihvatili odredbe aneksa ugovora zadržali su pravo da diplomiraju po prvobitnoj, trogodišnjoj licenci. Tako je u navedenom periodu diplomiralo četrnaest studenata koji su se odlučili za ostanak u okvirima prvobitne licence, čime su stekli zvanje diplomirani politikolog – 180 ECTS bodova i diplomu trogodišnjeg studija.

U vrijeme dok se vršio proces relicenciranja postojećeg trogodišnjeg Studijskog programa političkih nauka, izvršeno je novo licenciranje četvorogodišnjeg Studijskog programa politikologije, po kojem studiraju generacije upisane od 2010. godine pa sve do danas (2019). Aktuelni studijski program je 2010. godine imao pedeset pet predmeta (uključujući i tri strana jezika, koji su se izvodili u prva četiri semestra), raspoređenih u osam semestara. Od licenciranja studijskog programa 2010. godine do danas Studijski program politikologije imao je izmjene manje od 20 ECTS bodova kroz uvođenje novih izbornih predmeta. Riječ je uvođenju sljedećih predmeta: Srpska politička misao, Osnove međunarodnog prava, Međunarodno političko komuniciranje, predmet na engleskom jeziku The Political Economy of Crises, kao i opcioni Francuski jezik, koji se izvodi u prva četiri semestra. Danas Studijski program politikologije ima ukupno šezdeset tri predmeta, raspoređena u osam semestara, uključujući i četiri strana jezika, koji se izvode u prva četiri semestra.

USLOV ZA UPIS NA STUDIJSKI PROGRAM

Uslovi za upis na studijski program I ciklusa su opšti i posebni.      

          Opšti uslovi su:

·         Završena četvorogodišnja srednja škola (boduje se prosječna ocjena opšteg uspjeha u prethodnom, srednjoškolskom obrazovanju).

·         Posjedovanje uvjerenja o zdravstvenom stanju kandidatkinje/kandidata (uvjerenje  izdaje nadležna zdravstvena ustanova).

·         Prijava na konkurs za upis na ovaj nivo studija.

·         Položen kvalifikacioni ispit.

          Posebni uslovi utvrđuju se na kvalifikacionom ispitu koji se sastoji iz:

·         Provjera znanja iz oblasti srpskog jezika.

·         Provjera znanja iz opšte sociologije.

·         Provjera znanja iz opšte informisanosti

·         Provjera znanja iz opšte istorije.

NASTAVNI PLAN PRVOG CIKLUSA STUDIJSKOG PROGRAMA POLITIKOLOGIJE

Sem.		Predmet	Status	P	V	DON	ECTS
1.	1.	Uvod u političke nauke	O	3	3	0	7
	2.	Uvod u filozofiju	O	2	2	0	5
	3.	Uvod u sociologiju	O	3	3	0	7
	4.	Uvod u socijalnu politiku	O	3	1	0	6
	5.	Strani jezici	I	2	2	0	5
				13	11	0	30

 

Sem.		Predmet	Status	P	V	DON	ECTS
2.	1.	Uvod u komunikologiju i informisanje	O	3	2	0	6
	2.	Osnove ekonomije	O	3	1	0	5
	3.	Savremena istorija	O	3	1	0	5
	4.	Osnove prava	O	3	1	0	5
	5.	Osnove psihologije	O	2	2	0	5
	6.	Strani jezici	I	2	1	0	4
				16	8	0	30

 

Sem.		Predmet	Status	P	V	DON	ECTS
3.	1.	Metodologija društvenih nauka	O	3	1	0	6
	2.	Uporedni politički sistemi	O	3	3	0	7
	3.	Istorija političkih teorija 1	O	3	3	0	7
	4.	Strani jezici	I	2	1	0	4
	5.	Civilizacija i kultura	I	3	1	0	6
		Psihologija političkog ponašanja	I	3	1	0	6
		Osnove međunarodnog prava
				14	10	0	30

 

Sem.		Predmet	Status	P	V	DON	ECTS
4.	1.	Istorija političkih teorija 2	O	3	3	0	7
	2.	Javna uprava	O	2	2	0	6
	3.	Politička antropologija	O	3	3	0	7
	4.	Strani jezici	I	2	1	0	4
	5.	Politička etika	I	3	1	0	6
		Demokratija i ljudska prava	I	3	1	0	6
				13	11	0	30

 

Sem.		Predmet	Status	P	V	DON	ECTS
5.	1.	Savremene političke teorije	O	3	3	0	7
	2.	Međunarodni odnosi	O	3	3	0	7
	3.	Politički sistem u BiH i RS	O	3	1	0	6
	4.	Uvod u studije globalizacije	O	2	1	0	4
	5.	Međunarodno političko komuniciranje	I	3	1	0	6
		Politički sistem neevropskih zemalja	I	3	1	0	6
		Srpska politička misao
				14	9	0	30

 

Sem.		Predmet	Status	P	V	DON	ECTS
6.	1.	Geopolitika	O	3	3	0	7
	2.	Osnove EU	O	2	2	0	5
	3.	Političke partije i organizacije	O	3	3	0	7
	4.	Politička kultura	O	3	1	0	6
	5.	Politički marketing	I	2	2	0	5
		Uvod u međunarodnu bezbjednost	I	2	2	0	5
				13	11	0	30

 

Sem.		Predmet	Status	P	V	DON	ECTS
7.	1.	Teorije spoljne politike	O	3	3	0	7
	2.	Političko javno mnjenje	O	3	3	0	7
	3.	Politički sistem i institucije EU	O	2	2	0	5
	4.	Lokalna samouprava	O	2	2	0	6
	5.	Mediji i politika	I	2	2	0	5
		Politikologija religije	I	2	2	0	5
				12	12	0	30

 

Sem.		Predmet	Status	P	V	DON	ECTS
8	1.	Savremena država	O	3	3	0	7
	2.	Izbori i izborni sistemi	O	3	3	0	7
	3.	Političko komuniciranje	O	2	2	0	6
	4.	Politički konflikti	O	2	2	0	5
	5.	Ruska politička misao	I	2	2	0	5
		Islamska politička misao	I	2	2	0	5
				12	12	0	30

 

NAČIN IZVOĐENJA STUDIJA I POTREBNO VRIJEME IZVOĐENJA STUDIJA

Studije se organizuju kao redovne, a način izvođenja nastave je obrazovanje u sjedištu. Studij traje četiri godine, a svaku godinu čine po dva semestra (zimski i ljetni). Zaokruženu cjelinu po modelu 4+1+3 činiće u budućnosti i trogodišnji doktorski studij, tj. treći ciklus.

Predviđeni oblici nastave su redovna predavanja i vježbe, sa četiri obavezna i izbornim predmetom po semestru. Studenti studijskog programa politikologije obavezni su da aktivno učestvuju na predavanjima i vježbama uz pisanje eseja, seminarskih radova, samostalnih radova, istraživačkih projekata kao i prezentacija i drugih vidova aktivnosti, prikupljajući bodove predviđene za te aktivnosti. Na početku semestra  predmetni nastavnik upoznaje studente sa temama i pitanjima, načinom i oblicima rada, brojem bodova koje donose konkretne predispitne aktivnosti. Uspjeh studenata na ispitu označava se i izražava ocjenama od 10  do 5, prema sledećim kriterijumima: 10 – 91 do 100 bodova; 9  – 81 do 90 bodova; 8  – 71 do 80 bodova; 7  – 61 do 70 bodova; 6  – 51 do 60 bodova; 5 – ispod 51 boda.

Potrebno vrijeme za prvi ciklus studijski program su četiri akademske godine ili osam semestara, nakon čega se stiče diploma studija prvog ciklusa i akademski naziv diplomirani politikolog – 240 ECTS. Opterećenje studenata se izražava tokom nastavnog procesa u ESTS bodovima.

              

BODOVNA VRIJEDNOST STUDIJSKOG PROGRAMA ISKAZANA U  SKLADU SA „ECTS“

Bodovna vrijednost predmeta iskazana je u skladu sa Evropskim sistemom prenosa bodova. Svi predmeti imaju bodovnu vrijednost a ukupan broj bodova koji se stiče je 30 u svakom semestru. Ukupan broj bodova u toku studija na prvom ciklu iznosi 240.

 

KRITERIJI I USLOVI PRENOSA ECTS BODOVA

Uslovi prenosa ECTS bodova sa jednog studijskog programa na drugi unutar Univerziteta kao i između Univerziteta u Banjaluci i drugih univerziteta definisani su Pravilima studiranja na prvom i drugom ciklusu studija, članovima 24. do 29.

 

PODUDARNOST SA DRUGIM STUDIJSKIM PROGRAMIMA POLITIKOLOGIJE

 

            Studijski program je podudaran sa studijskim programima politikologije:

           1. Fakultet političkih nauka u Beogradu

           2. Fakultet političkih znanosti u Zagrebu

           3. Fakultet političkih nauka u Podgorici

     

KRITERIJI I NAČIN OSIGURANJA KVALITETA

Na Univerzitetu u Banjoj Luci se od 2008. godine izvodi redovna godišnja evaluacija nastavnog procesa kroz anketiranje studenata. Između ostalog, ta evaluacija sadrži mnoge pokazatelje kvaliteta samog studijskog programa. Pored toga izvode se analize prolaznosti i uspjeha i prati napredovanje studenata tokom studija. U toku je izrada strategije kvaliteta koja će razraditi i druge vidove evaluacije kao i procedure za otklanjanje propusta i podizanje kvaliteta studijskog programa.

 

USLOVI ZA PRELAZAK SA DRUGIH STUDIJSKIH PROGRAMA U OKVIRU ISTIH I  SRODNIH STUDIJA

Prema Pravilima studiranja na I i II ciklusu studija (Član 24.) uslove prelaska sa drugih studijskih programa utvrđuje Senat Univerziteta, na prijedlog Vijeća fakulteta. Za iste studijske programe nema posebnih uslova. Od ostalih studijskih programa moguć je prelazak samo ako su srodni studijski programi. Pod srodnim studijskim programom podrazumijeva se program koji sadrži 70% nastavnih predmeta iz užih naučnih oblasti naučnog polja političkih nauka. Student može preći sa drugih programa osnovnih akademskih studija na ovaj program ukoliko položi diferencijalne ispite koje utvrđuje Vijeće studijskog programa političkih nauka, na osnovu uvida u sadržaj studijskog programa sa kojeg se prelazi.