Новинарство и комуникологија - Факултет политичких наука

Novinarstvo i komunikologija

Studijski program novinarstva i komunikologije osnovan je pod nazivom Žurnalistika 1997. godine kao odsjek na Filozofskom fakultetu Univerziteta u Banjoj Luci. Nakon građanskog rata u BiH i potpisivanja Dejtonskog mirovnog sporazuma, u Republici Srpskoj je počeo da se otvara veliki broj elektronskih i štampanih medija, dopisništava televizijskih, radijskih i novinskih redakcija iz cijelog regiona, što je dovelo do potrebe za obrazovanim i stručnim novinarima, urednicima, komentatorima, reporterima itd. Istovremeno, ubrzan i dinamičan razvoj državnih institucija, javnih ustanova, preduzeća i nevladinog sektora otvorio je prostor za upošljavanje stručnjaka za odnose sa javnošću, portparola, istraživača javnog mnjenja i sličnih zanimanja. Zbog toga su Vlada Republike Srpske i Rektorat Univerziteta u Banjoj Luci donijeli odluku o osnivanju Odsjeka za žurnalistiku kao prvog i jedinog studijskog programa novinarstva na javnim univerzitetima u Republici Srpskoj. Prvu akademsku godinu, školsku 1997/98, upisalo je 90 studenata, kojima će studije trajati osam semestara, uz obaveznu izradu najmanje četiri seminarska rada i na kraju javnu odbranu diplomskog rada.

Naravno, kao najveći izazov pojavio se nedostatak odgovarajućeg nastavnog kadra, naročito za stručne predmete, pa je uspostavljena saradnja sa Fakultetom političkih nauka Univerziteta u Beogradu, čije su višedecenijsko iskustvo, programska utemeljenost i nastavnički angažman znatno pomogli razvoju našeg odsjeka. Garanciju kvalitetne nastave na ovom odsjeku predstavljali su ugledni profesori iz naučnog polja novinarstva i komunikologije: prof. dr Neda Todorović, prof. dr Branimir Stojković, mr Veselin Kljajić, kao i prof. dr Nenad Kecmanović i prof. dr Milosav Čarkić sa Univerziteta u Beogradu. Uz njih, prve generacije studenata obrazovali su i prof. dr Rajko Kuzmanović, prof. dr Snežana Savić, prof. dr Vujo Vukmirica, prof. dr Đoko Slijepčević, prof. dr Krstan Bošnjak, prof. dr Milimir Mučibabić i drugi.

Zbog nedostatka odgovarajućih učionica i kabineta nastava se izvodila na više različitih fakulteta, koji su nesebično ustupali svoje amfiteatre, učionice i kabinete za potrebe najmlađeg odsjeka Univerziteta u Banjoj Luci. Bez obzira na brojne poteškoće i loše uslove, odsjek se postepeno razvijao, stasavao, školovao sopstveni kadar i ispunjavao ulogu i misiju u javnom životu Republike Srpske, zahvaljujući entuzijazmu i profesionalizmu prvobitno angažovanih nastavnika. Za potrebe praktične nastave i aktivne saradnje sa sredstvima javnog informisanja, odsjek je od početka kao saradnike angažovao nekoliko novinara i urednika sa višegodišnjim iskustvom, koji su izvodili vježbe i omogućavali studentima da upoznaju rad redakcija, načine izvještavanja, medijske analitike, pisanje članaka, intervjuisanje i ostale novinarske tehnike. Odsjek je organizovao mnogo okruglih stolova, radionica, javnih debata i konferencija posvećenih unapređivanju profesionalnih i etičkih kodeksa, slobode medija, odgovornosti novinara, oblikovanja javnog mnjenja i sl. Kao rezultat takvog rada, mnogobrojni svršeni studenti danas su urednici, novinari, kolumnisti, analitičari, izvještači i dopisnici u gotovo svim medijskim kućama u Republici Srpskoj, Bosni i Hercegovini i regionu.

Nastavno osoblje Studijskog programa novinarstva i komunikologije danas čine: prof. dr Tatjana Duronjić, prof. dr Aleksandar Bogdanić, prof. dr Vesna Đurić, docentice dr Dragana Trninić i dr Anđela Kuprešanin Vukelić, te mr Borislav Vukojević.

Studijski program novinarstva i komunikologije pripada naučnoj oblasti društvenih nauka i naučnom polju novinarstva i komunikologije. Uže naučne oblasti koje su zastupljene u programu su: novinarstvo, komunikologija, informacione nauke – socijalni aspekt i masovni mediji.

Od osnivanja Studijskog programa novinarstva i komunikologije nastavni plan i program znatno je modifikovan i modernizovan. Na promjene u strukturi i sadržaju nastavnog plana i programa uticali su aktuelni i ubrzani mediološki procesi. Promjene na globalnoj medijskoj sceni zahtijevaju da se obrazovanju studenata novinarstva i komunikologije pristupi na fundamentalno nov način kako bi se izbjegla kolizija između stečenog obrazovanja i potreba iz prakse novinarske djelatnosti. Obrazovanje za savremeni profil novinara i komunikologa zahtijeva primjenu novih tehnika i metoda u nastavnom procesu, promjenu sadržaja predmeta i promjenu predmeta s jedne strane, ali i primjenu novih načela u postupcima valorizovanja studentskog rada i postignutog nivoa u obrazovanju.

Prva promjena nastavnog plana i programa studijskog programa nastupila je 2007. godine, kada je promijenjen naziv u Studijski program novinarstva, organizovan kao model studija 3 + 2. Prema ovom modelu, upisane su tri generacije studenata: 2007, 2008. i 2009. godine. Osnivanjem Fakulteta političkih nauka 2009. godine, Studijski program novinarstva postaje jedan od četiri studijska programa Fakulteta, nakon čega je – izgradnjom nove zgrade ovog fakulteta – riješen problem nedostatka prostornih i tehničkih kapaciteta. Iste godine, relicenciranjem je studijski program prešao na model studija 4 + 1 i dobio naziv Osnovne akademske studije novinarstva i komunikologije, a 2010. godine licenciran je nastavni plan i program Studijskog programa novinarstva i komunikologije. Potom je licenciran drugi ciklus Studijskog programa novinarstva i komunikologije pod nazivom Diplomske akademske studije novinarstva i komunikologije sa dva usmjerenja: komunikološke studije i novinarske studije.

Zbog dinamičnosti novinarske i komunikološke profesije, 2017. godine došlo je do nove izmjene nastavnog plana i programa Studijskog programa novinarstva i komunikologije. Nastavni plan i program jednim dijelom je modifikovan s namjerom da se studenti novinarstva i komunikologije osposobe za djelatnost u medijima prema novim standardima koji važe u globalnom informaciono-komunikacionom sistemu. Izmjene su usklađene s promjenom načina komuniciranja, načina izvještavanja i kreiranja medijskog sadržaja i s potrebom zaštite od viška informacija, dezinformacija i iskrivljenih činjenica.

Iste, 2017. godine znatno se proširuje struktura studijskog programa pokretanjem istraživačke oblasti Studije medija u okviru jedinstvenog doktorskog studija Fakulteta političkih nauka. Aktuelna struktura studijskog programa 4 + 1 + 3 podrazumijeva da prvi ciklus studija traje četiri godine, master studij godinu i doktorski studij tri godine.

Nakon završetka prvog ciklusa studija stiče se zvanje diplomirani novinar – 240 ECTS. Ishodi procesa učenja na prvom ciklusu studija podrazumijevaju sticanje opštih i posebnih znanja iz novinarsko-komunikoloških, pravnih, politikoloških, kulturoloških, istorijskih i drugih naučnih oblasti koje će omogućiti studentima da adekvatno i kompetentno obavljaju poslove novinara i komunikologa ili druge poslove u okviru novinarske djelatnosti. Prilagođavanje potrebama specifičnosti svakog pojedinačnog medija studentima je omogućeno kroz izvođenje praktične nastave usmjerene ka sticanju vještina neophodnih za rad u različitim medijima. U svrhu dodatne vannastavne edukacije studenata i sticanja praktičnih vještina iz oblasti novinarstva i komunikologije, permanentno se na više nivoa razvija saradnja Studijskog programa novinarstva i komunikologije sa referentnim organizacijama i udruženjima. Koncept nastavnog plana i programa usmjeren je na razvijanje sposobnosti studenata da povezuju stečena znanja i vještine i da se ona adekvatno primjenjuju u novinarskoj djelatnosti, na sticanje intelektualne sposobnosti i zrelosti studenata za samostalno analiziranje rada u medijima i novinarstvu uopšte, te na razvijanje samostalnih programa za unapređenje rada u medijima i novinarstvu.

USLOV ZA UPIS NA STUDIJSKI PROGRAM

Uslovi za upis na studijski program I ciklusa su opšti i posebni.

Opšti uslovi su:

· Završena četvorogodišnja srednja škola (boduje se prosječna ocjena opšteg uspjeha u prethodnom, srednjoškolskom obrazovanju).

· Posjedovanje uvjerenja o zdravstvenom stanju kandidatkinje/kandidata (uvjerenje izdaje nadležna zdravstvena ustanova).

· Prijava na konkurs za upis na ovaj nivo studija.

· Položen kvalifikacioni ispit.

Posebni uslovi utvrđuju se na prijemnom ispitu koji se sastoji iz:

· Provjera znanja iz oblasti srpskog jezika.

· Provjera znanja iz opšte sociologije.

· Provjera znanja iz opšte informisanosti

· Provjera znanja iz opšte kulture.

NASTAVNI PLAN PRVOG CIKLUSA STUDIJSKOG PROGRAMA NOVINARSTVA I KOMUNIKOLOGIJE

Sem.		Predmet	Status	P	V	DON	ECTS
1.	1.	Uvod u političke nauke	O	3	3	0	7
	2.	Uvod u filozofiju	O	2	2	0	5
	3.	Uvod u sociologiju	O	3	3	0	7
	4.	Uvod u novinarstvo	O	3	1	0	6
	5.	Strani jezik	I	2	2	0	5
				13	11	0	30

Sem.		Predmet	Status	P	V	DON	ECTS
2.	1.	Uvod u komunikologiju i informisanje	O	3	2	0	6
	2.	Osnove ekonomije	O	3	1	0	5
	3.	Osnove prava	O	3	1	0	5
	4.	Savremena istorija	O	3	1	0	5
	5.	Osnove psihologije	O	2	2	0	5
	6.	Strani jezik	I	2	1	0	4
				16	8	0	30

Sem.		Predmet	Status	P	V	DON	ECTS
3.	1.	Metode novinarstva	O	2	2	0	5
	2.	Novinarski žanrovi	O	3	2	0	6
	3.	Uporedni politički sistemi	O	3	1	0	5
	4.	Teorije medija	O	3	1	0	5
	5.	Srpski jezik 1	O	3	1	0	5
	6.	Strani jezik	I	2	1	0	4
	6.	Jezik u medijima	I	2	1	0	4
				16	8	0	30

Sem.		Predmet	Status	P	V	DON	ECTS
4.	1.	Sistemi informisanja	O	3	3	0	7
	2.	Metodologija društvenih nauka	O	3	2	0	7
	3.	Medijske regulative	O	3	3	0	7
	4.	Srpski jezik 2	O	3	1	0	5
	5.	Javna uprava	I	2	1	0	4
	5.	Strani jezik	I	2	1	0	4
				14	10	0	30

Sem.		Predmet	Status	P	V	DON	ECTS
5.	1.	Medijski sistemi	O	2	2	0	4
	2.	Agencijsko novinarstvo	O	3	3	0	7
	3.	Međunarodni odnosi	O	3	1	0	6
	4.	Novinarstvo u štampi	O	3	3	0	7
	5.	Sociologija kulture	I	3	1	0	6
	5.	Stilistika i kultura govora	I	3	1	0	6
				14	10	0	30

Sem.		Predmet	Status	P	V	DON	ECTS
6.	1.	Javno mnjenje	O	3	1	0	6
	2.	Radio novinarstvo	O	3	3	0	7
	3.	Istorija srpske kulture	O	2	2	0	5
	4.	Novinarstvo u audio-vizuelnim medijima	O	3	3	0	7
	5.	Literarno novinarstvo	I	2	2	0	5
	5.	Politički marketing	I	2	2	0	5
				13	11	0	30

Sem.		Predmet	Status	P	V	DON	ECTS
7.	1.	Medijska pismenost	O	2	2	0	5
	2 .	Televizijsko novinarstvo	O	3	3	0	7
	3.	Internet novinarstvo	O	3	3	0	7
	4.	Marketing u medijima	O	3	1	0	6
	5.	Istraživačko novinarstvo 1	I	2	2	0	5
	5.	Redakcijsko novinarstvo	I	2	2	0	5
				13	11	0	30

Sem.		Predmet	Status	P	V	DON	ECTS
8.	1.	Upravljanje i uređivanje u medijima	O	3	3	0	7
	2.	Izbori i izborni sistemi	O	2	2	0	5
	3.	Novinarska etika	O	3	1	0	6
	4.	Odnosi s javnošću	O	3	3	0	7
	5.	Istraživačko novinarstvo 2	I	2	2	0	5
	5.	Politički sistem BiH i RS	I	2	2	0	5
				13	11	0	30

NAČIN IZVOĐENJA STUDIJA I POTREBNO VRIJEME IZVOĐENJA STUDIJA

Studije se organizuju kao redovne, a način izvođenja nastave je obrazovanje u sjedištu. Studij traje četiri godine, a svaku godinu čine po dva semestra (zimski i ljetni). Zaokruženu cjelinu po modelu 4+1+3 činiće u budućnosti i trogodišnji doktorski studij, tj. treći ciklus .

Predviđeni oblici nastave su: redovna predavanja, vježbe, sa četiri ili pet obaveznih i jednim izbornim predmetom po semestru, individualni rad sa studentima (konsultacije), seminari i studentska praksa. Nakon završenog prvog ciklusa studija, studenti se opredjeljuju za dva smjera u drugom ciklusu: Novinarske studije i Komunikološke studije.

Studenti studijskog programa novinarstva i komunikologije obavezni su da aktivno učestvuju na predavanjima i vježbama uz pisanje eseja, seminarskih radova, samostalnih radova, istraživačkih projekata kao i prezentacija i drugih vidova aktivnosti, prikupljajući bodove predviđene za te aktivnosti. Na početku semestra predmetni nastavnik upoznaje studente sa temama i pitanjima, načinom i oblicima rada, brojem bodova koje donose konkretne predispitne aktivnosti. Uspjeh studenata na ispitu označava se i izražava ocjenama od 10 do 5, prema sledećim kriterijumima: 10 – 91 do 100 bodova; 9 – 81 do 90 bodova; 8 – 71 do 80 bodova; 7 – 61 do 70 bodova; 6 – 51 do 60 bodova; 5 – ispod 51 boda.

Potrebno vrijeme za prvi ciklus studijskog programa su četiri akademske godine ili osam semestara, nakon čega se stiče diploma studija prvog ciklusa i akademski naziv diplomirani novinar. Opterećenje studenata se izražava tokom nastavnog procesa u ESTS bodovima.

BODOVNA VRIJEDNOST STUDIJSKOG PROGRAMA ISKAZANA U SKLADU SA „ECTS“

Bodovna vrijednost predmeta iskazana je u skladu sa Evropskim sistemom prenosa bodova. Svi predmeti imaju bodovnu vrijednost, a ukupan broj bodova koji se stiče je 30 u svakom semestru, odnosno, 60 u svakoj akademskoj školskoj godini. Završni master rad nosi 14 bodova. Ukupan broj bodova u toku studija na prvom ciklu iznosi 240, a nakon završenog drugog ciklusa iznosi 60 bodova. Ukupan broj bodova koji nosi studijski program jeste 300 ECTS.

PODUDARNOST SA DRUGIM STUDIJSKIM PROGRAMIMA NOVINARSTVA I KOMUNIKOLOGIJE

Studijski program je podudaran sa studijskim programima novinarstva:

1. Fakultet političkih nauka u Beogradu

2. Fakultet političkih znanosti u Zagrebu

3. Fakultet političkih nauka u Podgorici

KRITERIJI I NAČIN OSIGURANJA KVALITETA

Na Univerzitetu u Banjoj Luci se od 2008. godine izvodi redovna godišnja evaluacija nastavnog procesa kroz anketiranje studenata. Između ostalog, ta evaluacija sadrži mnoge pokazatelje kvaliteta samog studijskog programa. Pored toga izvode se analize prolaznosti i uspjeha i prati napredovanje studenata tokom studija. U toku je izrada strategije kvaliteta koja će razraditi i druge vidove evaluacije kao i procedure za otklanjanje propusta i podizanje kvaliteta studijskog programa.

USLOVI ZA PRELAZAK SA DRUGIH STUDIJSKIH PROGRAMA U OKVIRU ISTIH I SRODNIH STUDIJA

Prema Pravilima studiranja na I i II ciklusu studija (Član 24.) uslove prelaska sa drugih studijskih programa utvrđuje Senat Univerziteta, na prijedlog Vijeća fakulteta. Za iste studijske programe nema posebnih uslova. Od ostalih studijskih programa moguć je prelazak samo ako su srodni studijski programi. Pod srodnim studijskim programom podrazumijeva se program koji sadrži 70% nastavnih predmeta iz užih naučnih oblasti naučnog polja novinarstva i komunikologije. Student može preći sa drugih programa osnovnih akademskih studija na ovaj program ukoliko položi diferencijalne ispite koje utvrđuje Vijeće studijskog programa novinarstva i komunikologije, na osnovu uvida u sadržaj studijskog programa sa kojeg se prelazi.

Novinarstvo i komunikologija

Novinarstvo i komunikologija

Novinarstvo i komunikologija

Dokumenta

Linkovi

Stranice